Wie ruim 143 strekkende kilometer papieren archief, 15 miljoen foto’s, 300.000 landkaarten en meer dan 1,2 miljoen gigabyte aan informatie beheert, heeft wel een verhaal te vertellen. Gelegen naar het Centraal Station, herbergt het Nationaal Archief (NA) talloze facetten van de Nederlandse geschiedenis.
Soms is dat verhaal zeer pijnlijk. Bijvoorbeeld als het papier in het depot het koloniale verleden laat zien. Voor sommigen betekent dat een gedocumenteerd relaas van ontdekking, onderneming en ontwikkeling. Voor vele anderen zijn diezelfde documenten schrijnend vastgelegd leed van voorouders. Meer dan honderdvijftig jaar of nog langer geleden, maar nog steeds voelbaar leed. Pijnlijk en recenter zijn de oorlogsarchieven. De collectie van de Centrale Administratie Bijzondere Rechtspleging (CABR) omvat de dossiers van alle Nederlanders die na de oorlog verdacht werden van collaboratie. Het is het meest opgevraagde archief van het NA.
Zoals in iedere samenleving weerspiegelen andere collecties ook de lichtere kanten van de Nederlandse geschiedenis. Zoals de fanmail die popband Doe Maar in de jaren ’80 ontving, op alfabetische volgorde van afzender. Of de post die naar Two Unlimited werd verzonden. Wie haar of zijn brief nog eens wil lezen, kan bij het NA terecht voor de collectie van het Nederlands Popinstituut.
Vrouwelijke fotografen: vergeten Pioniers
Soms vertelt het NA een verhaal aan de hand van de collecties, zoals de fototentoonstelling die te zien is tot en met 30 Juni. Uit de enorme fotocollectie, die achter de muren aan het Prins Willem-Alexanderhof ligt, is een selectie gemaakt van het werk van vrouwelijke fotografen. Ten onrechte is hun pionierswerk voor de ontwikkeling van de fotografie inNederland en daarbuiten onderbelicht gebleven.
VAN VOC VIA 15 MILJOEN FOTO’S EN OORLOGSARCHIEVEN NAAR DOE MAAR
Persoonlijke reis door het archief
Het Archief is er ook om een eigen reis te maken. Naar het Nederland van je jeugd, naar de overwegingen en besluiten van de politiek, ministerraad en ministeries, naar het Nederland van voorouders die als immigrant naar Holland kwamen om in te schepen bij de West-Indische Compagnie, of die de contractarbeiders die uit Brits-Indië werden gehaald om op de Surinaamse plantages te werken. Toch heeft het NA meer dan ver verleden en meer dan papier. Er wordt veel gedigitaliseerd zodat mensen het online kunnen zien. Er wordt nu ook gewerkt aan het archief van de toekomst en dat is vaak niet meer op papier.
Het Nationaal Archief verandert mee met de maatschappij. De mensen bij het Nationaal Archief staan ten dienste van iedereen die die nieuwsgierig is naar eigen verleden of dat van de maatschappij. Via de website www.nationaalarchief.nl kan een begin worden gemaakt met de reis. En als u daar niet uitkomt, dan zijn er ook gewoon mensen bij het Archief aan wie u een vraag kunt stellen.
Nationaal Archief
Prins Willem-Alexanderhof 20, Den Haag
T 070 331 54 00
www.nationaalarchief.nl
✍️ Erwin Tuil
📷 Hiske van der Gronden
