Staedion, Heijmans en gemeente Den Haag werken in Den Haag Zuidwest aan de grootste binnenstedelijke gebiedsontwikkeling van Nederland. In Den Haag Zuidwest worden de komende vijftien tot twintig jaar niet alleen zo’n tienduizend woningen toegevoegd, maar ook winkels en voorzieningen. Tegelijkertijd wordt de buitenruimte aangepakt en fors geïnvesteerd op sociaal-economisch gebied.
“Den Haag Zuidwest is qua aantal inwoners zo groot als Gouda”, schetst projectleider Bas Verstijnen van bouwer en projectontwikkelaar Heijmans de grootte van het gebied. Samen met woningcorporatie Staedion en gemeente Den Haag heeft Heijmans de handen ineengeslagen om een deel van Zuidwest, de buurten Dreven, Gaarden en Zichten, op alle fronten te vernieuwen. “Een buurt creëer je niet alleen door stenen te stapelen”, zegt Verstijnen. Nieuwbouwproject Steenzicht was de start van de grootste, binnenstedelijke gebiedsontwikkeling van Nederland. In augustus 2023 begon daar de bouw van 220 woningen, waarvan 117 sociale huurappartementen en 103 huurwoningen in het middensegment. In de Dreven, Gaarden en Zichten gaan in totaal zo’n 2.000 (sociale) huur-woningen tegen de vlakte.
Deze zijn verouderd, voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd en zijn niet meer aan te passen. In totaal komen er 5.500 nieuwe woningen voor terug zodat de huidige bewoners weer kunnen terugkeren naar de nieuwbouw. De 3.500 “extra” woningen geven de ruimte om ook nieuwe bewoners te verwelkomen. Er komt een mix van nieuwe sociale huurwoningen, middenhuur- en koopwoningen. “Staedion bezit heel veel woningen in deze buurten”, vertelt Rob van der Varst, projectmanager Staedion. “Heijmans en de gemeente zijn onze partners. Iedereen vanuit zijn eigen rol: Staedion wil kwalitatief goede sociale huur- en middenhuur woningen realiseren voor de bestaande en nieuwe huurders. Heijmans richt zich op de bouw en het vrije sector huur- en koopsegment.
‘‘EEN BUURT CREËER JE NIET ALLEEN DOOR STENEN TE STAPELEN’
Mix van woningtypes
Van der Varst: “Er is in de Dreven, Gaarden en Zichten sprake van een eenzijdige woningvoorraad waardoor mensen die een stap willen maken in hun wooncarrière de buurt noodgedwongen moeten verlaten. Dat is zonde. Terwijl Den Haag Zuidwest juist heel veel kwaliteiten heeft; denk aan al het groen en water, het is dichtbij de kust, omgeven door mooie parken en er zijn veel sportvoorzieningen en scholen. Die kwaliteiten gaan we gebruiken, zodat mensen hier willen blijven wonen en letterlijk kunnen doorgroeien. Er komen meer verschillende woningtypes die voldoen aan alle duurzaamheidseisen van nu: aardgasvrij, een lift, goede isolatie en ventilatie.” Die mix zorgt er straks voor dat bewoners in al hun levensfasen in de wijk kunnen blijven wonen. “We bouwen voor iedere portemonnee in een gebied dat al veel kwaliteiten heeft. De transformatie geeft de Dreven, Gaarden en Zichten nieuwe energie”, stelt Verstijnen.
Drie buurten krijgen nieuw gezicht
De Dreven, Gaarden en Zichten krijgen elk een meer eigen gezicht. “De Zichten krijgt een stedelijk karakter en veel voorzieningen, zoals leuke restaurants of een lunchroom of koffiecorner waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. Voor een kebab hoef je nu niet ver te lopen, maar we willen een meer divers aanbod van de wereldkeuken”, legt Verstijnen uit. Groen is er volop in de binnentuinen. De Dreven wordt nog meer dan nu, een buurt voor gezinnen. “Waarbij we zorgen voor genoeg ruimte voor buiten spelende kinderen, ontmoeting en activiteiten voor buurtbewoners. De Gaarden richt zich meer op de tweeverdiener die in een rustigere, groene omgeving wil wonen. Ook komen er appartementen met een mooi vrij uitzicht. “We zetten niet alleen gebouwen neer: we ontwikkelen met elkaar het hele gebied, door ook de buitenruimte aan te pakken en kansen te creëren,” legt de Heijmans-projectleider uit. “Hier gaat straks, op alle fronten, echt een wereld voor je open.”
Planvorming met de buurt
“De bewoners en ondernemers zijn en worden uitgebreid betrokken bij de uitwerking van de plannen in Dreven, Gaarden en Zichten”, vertelt Verstijnen. “Tijdens bijeenkomsten gaan we met de buurt in gesprek over de plannen en halen we ideeën op, maar we spreken ook met veel mensen die al actief zijn in de buurten. Van de fietsenmaker tot buurtkinderen en betrokkenen van de Buurtkeuken.” In juni komt er weer een informatiemarkt in alle drie de buurten over de laatste stand van zaken. “De reacties van bewoners gebruiken wij om de plannen te verbeteren.” Gesprekken gaan bijvoorbeeld over zaken als ‘waar maak jij je huiswerk?’ “Zo kwamen we er ondermeer achter dat kinderen vaak samen hun huiswerk maken en dat daar dus centrale plekken, voor moeten komen, bijvoorbeeld een buurthuis.” “De gemeente heeft als speerpunt om Zuidwest op alle fronten weer naar het Haagse gemiddelde te brengen,” zegt Van der Varst. “Zo wordt het sportpark Escamp I toegankelijk voor de hele wijk met nieuwe fiets- en wandelverbindingen en komt er mooie bestrating en straatverlichting; echt een upgrade voor deze buurt!” Verstijnen: “De Lozerlaan, met aan de overkant De Uithof, vormt voor veel bewoners van de Dreven een fysieke barrière.” “Hoe gaaf is het dat kinderen daar straks hutten kunnen bouwen doordat de drukke weg een stukje ondergronds gaat en bewoners er overheen kunnen wandelen en fietsen”, vult de Staedionprojectmanager aan. ”Ook het kruispunt Melis Stokelaan- Lozerlaan wordt in de toekomst aangepast om de route naar de Uithof te verbeteren.”
Voorzieningen en andere bedrijvigheid
In de Dreven, Gaarden en Zichten komt meer plek voor voorzieningen en bedrijven die zich richten op de buurten en op wijkniveau. “Ruimzicht biedt nu plek aan bedrijven en maatschappelijke initiatieven die iets komen brengen naar de buurt”, zegt Van der Varst. In de Zichten zijn maken, bewegen en ontmoeten de uitgangspunten. “Museon- Omniversum heeft hier al een MuseumLAB opgericht. Zij zagen dat kinderen uit deze wijk niet naar het museum komen, dus komt het museum met een dependance zelf naar de wijk toe”, zegt Van der Varst. “Het MuseumLAB is echt van meerwaarde voor de buurt, een plek waar kinderen hun talenten kunnen ontwikkelen”, vult Verstijnen aan.
Ook is de Buurtkeuken aan Het Zicht nieuw leven ingeblazen. Hier kunnen buurtbewoners een gezonde maaltijd halen of ter plekke opeten. Sabra’s Bootcamp, waar sportlessen worden gegeven, is een mooie toevoeging. Daarnaast is kringloopwinkel en pakketdienst De kleine beurs al jarenlang een vaste ontmoetingsplek voor de buurt. De Staedion-projectmanager: “Nico en Tina zijn belangrijke ondernemers in de wijk. Zij spreken veel buurtbewoners en weten wat er leeft. En de beste fietsenmaker van Zuidwest, Michiel Martens, zit hier op de hoek. Michiel brengt zijn passie voor techniek graag over op de nieuwe generatie en organiseerde eerder een wedstrijd ‘snelste bandenwissel’ en een wedstrijd ‘kettinghangen’ voor de jeugd.” Een andere aanwinst in de Zichten is de Creative Muslim Club van de jonge ondernemer Ruşen Koç samen met kunstenaar Qasim Arif. Zij gebruiken hun culturele achtergrond bij het organiseren van creatieve activiteiten waarbij ontmoeting centraal staat. Van der Varst: “Er komen steeds meer plekken waar iets leuks te doen is. Als een olievlek spreiden de initiatieven zich uit over de buurten. Dit soort initiatieven hebben ook weer een aanzuigende werking op nieuwe ondernemers.” Naar verwachting start volgend jaar de bouw van twee woningcomplexen met koop- en sociale huurwoningen in de Dreven en de vernieuwing van Ruimzicht.
Kijk voor meer informatie op
www.drevengaardenzichten.nl
LinkedIn: de Dreven, Gaarden en Zichten
Benieuwd naar wat wij nog meer doen?
www.staedion.nl
LinkedIn: Staedion
www.heijmans.nl
LinkedIn: Heijmans Vastgoed
✍️ Tanja Verkaik
📷 Bas Adriaans
