Iconische tijdreis door Scheveningen

Een bezoek aan Scheveningen is als reizen door de tijd. Het strand en de zee kunnen je volledig in het nu brengen, het ritme van de zee bepaalt hier de dag. Maar als je even stilstaat, zie je het verleden van het oude vissersdorp en de badplaats.

Met de Oude Kerk, de vuurtoren, het Kurhaus en de Pier als de iconen van Scheveningen. Alleen zijn we door de jaren heen die iconen een beetje uit het oog verloren. Gelukkig zijn er plannen voor eerherstel en krijgt het verleden op Scheveningen een toekomst. Laten we teruggaan naar het begin van de badplaats, 1818 om precies te zijn. In dat jaar bouwt Jacob Pronk het allereerste badhuis op de plek waar nu het Kurhaus staat. In het eerste jaar al komen 1.400 badgasten naar dit badhuis. De jaren daarna blijft de belangstelling groeien. Het houten badhuisje is al snel te klein zodat het Stedelijk Badhuis wordt gebouwd. Rijke burgers maken graag gebruik van dit badhuis en naast baden aan zee, wordt entertainment steeds belangrijker. Dit zorgt in 1885 voor de komst van het statige Kurhaus, zoals we dat nu kennen.

Sneeuwbaleffect
Het Kurhaus zorgt voor een sneeuwbaleffect, de grote toeloop van toeristen vraagt om meer eetvoorzieningen, hotels en vermaak. Hoewel de stranden op zomerse dagen al overvol zijn, worden er steeds meer manieren bedacht om toeristen te trekken. Zo wordt in 1901 de allereerste pier geopend, toen nog direct achter het Kurhaus. Die pier is inmiddels verschoven en meerdere keren herbouwd, maar nog steeds bepalen de Pier en het Kurhaus het beeld van Scheveningen.

Badplaats Scheveningen bleef intussen groeien en lokte steeds meer dagjesmensen naar de Haagse kust. Het gebied ontwikkelde zich dan ook in rap tempo. Er werd steeds meer gebouwd qua entertainment, horeca, woningen en later ook de vele flats die we nu nog aan de kustlijn zien staan. Maar het verhaal van badplaats Scheveningen is slechts een deel van de geschiedenis. Scheveningen is tenslotte vooral een vissersdorp. De badgasten moesten het strand in de beginjaren van de badplaats zelfs nog delen met de vissersboten. De visserij bepaalde toen namelijk al honderden jaren het beeld van Scheveningen. Het leven in de dorpskern heeft zich eeuwenlang rondom de Oude Kerk in de Keizerstraat afgespeeld.

Toegangsweg
De aanleg van de Scheveningseweg, onder leiding van Constantijn Huygens, zorgde voor een toestroom van Haagse burgers naar de kust. Men trok steeds meer naar het dorp voor werk en vermaak, waardoor de middenstand toenam en het dorp zich verder ging ontwikkelen. Nog veel later, in 1904, werd de Eerste Haven geopend en verdwenen de vissersboten van het strand.Waar de komst van het Kurhaus meer badgasten vanuit het hele land trok, was de Scheveningseweg al een belangrijke entree geworden voor de Haagse burgers richting Scheveningen-Dorp. De Keizerstraat werd een belangrijke winkelstraat voor de inwoners van het dorp en ook de toegang richting het strand. De ontwikkelingen hebben zich de daaropvolgende eeuw in rap tempo opgevolgd. Er werd flink gebouwd, het openbaar vervoer zorgde voor een makkelijkere toegang tot het dorp en vooral het achterliggende strand en er kwam steeds meer entertainment op de boulevard. De verbinding met de Scheveningseweg als belangrijkste entree tot het dorp, werd door deze ontwikkelingen minder zichtbaar. De focus ging naar de boulevard en het strand waardoor vandaag de dag menig toerist het dorp niet meer echt bezoekt. Terwijl het dorp zo’n rijke geschiedenis heeft en er veel verhalen over te vertellen en te ontdekken zijn.

Verhalen van de Keizer
De verborgen verhalen van Scheveningen en de Keizerstraat worden met het project ‘Verhalen van de Keizer’ naar boven gehaald. In die verhalen wordt duidelijk wat de Keizerstraat tot de Keizerstraat maakt. Verhalen die de straat typeren, zowel van vroeger als nu. De website dekeizerstraat.com/verhalen wordt continu aangevuld met nieuwe verhalen.

Via het oude dorp naar zee
In de gebiedsontwikkeling van Scheveningen-Dorp wordt hierover nagedacht. Het dorp wordt opgeknapt, niet alleen fysiek, ook in sfeer en beleving. De straten in en om het winkelgebied ondergaan een metamorfose met meer groen, nieuwe bestrating, straatmeubilair en volop ruimte voor voetgangers. Zo wordt de beleving in het dorp vergroot Belangrijke gebeurtenissen uit het verleden, verhalen van vroeger en nu en kunst krijgen een plek in de herinrichting.

Kom het ervaren
Het werk aan de boulevard duurt twee strandseizoenen lang. Tijdens de renovatie blijft de badplaats open en bereikbaar. De verbouwing zelf is al een bijzondere attractie om te komen bekijken. Kleurrijke schuttingen met posterwanden en loopbruggen met een spectaculair uitzicht op de bouwplaats en de zee. Rondom het bouwterrein is van alles te beleven, met het hele jaar door extra publieksprogramma’s. Kom naar Scheveningen-Dorp met de fiets over de oude, groene Scheveningseweg of reis met de tram en wandel het laatste stukje door de smalle straatjes van het dorp naar het strand. Kom het Impressie rotonde zelf ervaren op Scheveningen! De entree van de boulevard naar de Keizerstraat tot het plein voor de Oude Kerk verandert. Ook de eindhalte van tramlijn 11 krijgt een nieuwe halte aan zee. Aan de andere kant van het dorp geven klinkers en historische verlichting de Badhuisstraat volop sfeer en wordt de Scheveningsweg weer een veilige entree tot het dorp. De rotonde die de kruising van de Scheveningseweg met de Badhuisstraat en de Duinstraat vervangt, vergroot niet alleen de verkeersveiligheid op dit punt, het wordt ook gezien als een entree voor het dorp. Met een belangrijke uitstaphalte van de tram, zodat ook strandgangers hier al uitstappen en hun weg naar het strand te voet vervolgen. Rechtstreeks door het dorp met al haar verhalen.

Renovatie boulevard
Naast het dorp wordt ook het visitekaartje van Scheveningen aangepakt: de boulevard voor het Kurhaus wordt gerenoveerd. De boulevard wordt ruim 10 meter breder en een stuk groener. Direct voor het Kurhaus komt een groot plein met een tapijt van natuursteen bestrating en bijzondere verlichting. Een nieuwe 30 meter brede trap verbindt de boulevard direct met het strand. De trap komt precies op de plek waar vroeger de oude pier lag. Ook de posities van de strandtenten worden iets gedraaid, hierdoor is er straks weer direct zicht op zee. Met nieuwe hellingbanen worden boulevard en strand straks voor iedereen toegankelijk.

Buitengewoon Scheveningen
Buitengewoonscheveningen.nl

✍️  Anke Haadsma
📷  The Hague & Partners en Gemeente Den Haag