Ze is de grande dame van de Nederlandse bouwkunst. Francine Houben reist de wereld over voor megaprojecten van New York tot Taiwan. Toch staat het gebouw waar ze het meest trots op is in Haaglanden. “Het station van Delft is de kroon op mijn werk.”
Nog geen 800 meter is de afstand tussen het station en stadskantoor van Delft en het hoofdkwartier van haar architectenbureau Mecanoo aan de Oude Delft. Maar het contrast kan bijna niet groter. Het station, dat in 2015 in gebruik werd genomen, biedt met een enorme glazen gevel een fraai uitzicht op de Delftse binnenstad. Eyecatchers zijn de kolommen betegeld in verschillende tinten Delfts blauw en het plafond met een grafische weergave van een plattegrond van de binnenstad uit 1877. Het bovengrondse deel van het station en het stadskantoor, dat twee jaar later openging, werden ontworpen door Francine Houben (63). “Ik was ongelofelijk blij toen ik deze opdracht kreeg,” zegt de bekendste Nederlandse architecte. “Dit is de kroon op mijn werk. Het was een project dat ik niet mocht verpesten, want ik zou er dagelijks mee geconfronteerd worden.” Alles kwam goed. Nadat de Spoorzone jarenlang een bouwput was, omarmden Delftenaren en bezoekers de nieuwe toegangspoort tot de binnenstad. Een krappe twee kilometer verderop is overigens nog een groot project van haar te vinden: de TU Delft, waarvoor ze eerst de bibliotheek en later het Mekelpark ontwierp.
Kapel
Voor een bureau dat spectaculaire nieuwe gebouwen ontwerpt, is het eigen pand opvallend klassiek. Aan de onvolprezen Delftse gracht gaat achter een enorme voordeur een wereld aan creativiteit schuil. Hier huist Mecanoo, dat al 35 jaar beeldbepalend is in eigen land en ver over de grens. “Kijk, dit plafond, dat is meer dan 500 jaar oud,” zegt de architecte, wijzend naar de groen geschilderde houten delen. “We zijn hier in het allerkleinste kamertje begonnen, steeds kwamen er ruimten bij en nu gebruiken we het hele pand,” zegt ze bijna verontschuldigend. In de grote vergaderzaal, die de kapel wordt genoemd (“Vroeger lagen hier de zieken van het Sint Hippolytus Ziekenhuis”) staan maquettes van Mecanoo-projecten. Gebouwen met golvende lijnen in een vlak landschap of juist een strak pand in glooiende heuvels. De Montevideo in Rotterdam, het theater- en muziekcentrum in Kaoshing in Taiwan, de New York Public Library. Haar werk wordt alom geroemd en leverde vele prijzen op, van de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs (2015) tot de BNA Kubus 2018. Ook werd ze uitgeroepen tot zakenvrouw van het jaar.
Start vanuit studentenkamer
In 1974 ging ze studeren in Delft, net als twee van haar oudere broers. Ze koos voor Bouwkunde en bleek al snel een talent. “Ik vond mijn studententijd enorm inspirerend. Delft is de grootste school voor bouwkunde in Nederland. Heel analytisch, met ruimte voor intuïtie, intelligentie en veel vrijheid. Mijn docent en persoonlijk leermeester Max Risselada bracht me in contact met Charles en Ray Eames. Dit ontwerpersechtpaar heb ik goed leren kennen. Heel bijzonder om als twintiger bij hen op bezoek te zijn in Los Angeles. Omdat we in 1979 een competitie voor studentenwoningen in Rotterdam wonnen, had ik pas in 1984 tijd om af te studeren. Mecanoo bestond toen al vijf jaar. We zijn letterlijk in mijn studentenkamer begonnen.”
Den Haag-Delft-Rotterdam
Voor Francine is de regio Den Haag-Delft-Rotterdam één gebied. “Als ik in het buitenland vertel dat de metro dicht bij mijn huis in Rotterdam naar het centrum van Delft er dertig minuten over doet, begrijpen ze niet dat het verschillende steden zijn.”
Ze noemt het toeval dat Rotterdam haar woonplaats werd. Aan de Kralingse Plas bouwde ze haar eigen huis waar ze met haar drie kinderen en echtgenoot woont. “Rotterdam was toen betaalbaarder dan Den Haag. Aan de plas had ik de ruimte en ik vind groen om me heen heel belangrijk. De drie steden hebben ieder een heel eigen karakter. Qua stedenbouw en architectuur is Den Haag heel fraai. Zoals de duinen de stad in komen, de parken, het strand. Het is er heerlijk wonen. In Delft vind ik het oud-Hollandse fantastisch.”
Meer lezen? Klik dan hier en lees verder op pagina 18 t/m 23 van LEVEN! Magazine #40
