Ryan Gander x Edgar Degas – Pas de Deux

Tot en met 4 januari 2026 is het Haagse museum Beelden aan Zee het toneel van een bijzondere ontmoeting. In de tentoonstelling Ryan Gander x Edgar Degas – Pas de Deux kun je de wereldberoemde sculptuur van een ballerina van Edgar Degas zien, samen met 21 hedendaagse variaties van Ryan Gander. Bevrijdt van haar sokkel kom je het danseresje overal op zaal tegen, terwijl ze droom, speelt of een sigaret rookt. Een unieke tentoonstelling waarin realiteit en verbeelding samenkomen.

Wie kent haar niet? “Petite danseuse de quatorze ans” (1880 – 1881), het wereldberoemde beeld dat Edgar Degas
(1834 – 1917) van een veertienjarig danseresje maakte. Ze kijkt een beetje verveeld, het hoofd lichtjes in de nek en de handen op de rug gehouden. Toen de Franse kunstenaar zijn sculptuur voor het eerst publiekelijk toonde in Parijs, zorgde dit voor een enorme opschudding. Door de realistische weergave van een jonge ballerina, geboetseerd in
was, met een pruik van echt haar, een tutu en balletschoenen, vervaagden de grenzen tussen kunst en werkelijkheid. Sinds 2008 werkt de Britse kunstenaar Ryan Gander aan een serie waarin hij het wereldberoemde veertienjarige danseresje van Degas in een hedendaagse context plaatst. Gander is een van de meest bekende hedendaagse
kunstenaars van Groot-Brittannië die bekend staat om zijn veelzijdige en vaak humoristische kunstwerken. De tentoonstelling Ryan Gander X Edgar Degas – Pas de Deux is zijn eerste solotentoonstelling in Nederland. Voor het eerst komen zijn 22 ballerina’s bijeen, en bovendien in combinatie met Degas’ historische meesterwerk, een brons uit 1922, in bruikleen gegeven door Museum Boijmans Van Beuningen.

Van icoon naar inspiratie

Met een combinatie van subtiele humor, spel en verhaal nodigt Ryan Gander de toeschouwer uit tot actief kijken en interpreteren. De historische ballerina van Degas, normaliter pronkstuk in een open museumzaal, staat in de tentoonstelling in een grote blauwe kubus. Daaromheen zie je Gander’s ballerina’s, in situaties die het veertienjarige danseresje van Degas zou kunnen meemaken in de eenentwintigste eeuw. Daarover zegt Gander: “Ik heb de Degas-sculptuur veranderd in een toeschouwer in plaats van een sculptuur.” De Britse kunstenaar draait de historische machtsverhouding van Degas’ sculptuur om: van een object dat wordt bekeken, naar een figuur die zelf reflecteert. Soms in zichzelf gekeerd, dan weer rebels. Beelden aan Zee Directeur en curator Brigitte Bloksma vertelt: “Gander geeft het danseresje een eigen wil. Leunend tegen een muur, spelend of zittend op de grond lijkt zij soms juist jou als bezoeker te observeren. Net als in “Alice in Wonderland” betreed je in de tentoonstelling een wereld waarin de gebruikelijke regels niet meer gelden, en waarin je zelf onderdeel wordt van een choreografie”

Wanneer kunst terugkijkt

De ballerina-beelden van Gander hebben lange, poëtische titels zoals “I don’t blame you, or, When we made love you
used to cry and I love you like the stars above and I’ll love you ‘til I die.” Ze worden altijd vergezeld door een witte
sokkel en felblauwe kubus. Blauw staat voor de kleur die abstracte ideeën symboliseert, zoals die vaak voorkomen in
moderne en hedendaagse kunst. Denk bijvoorbeeld aan de beroemde “Blue Nudes” van Henri Matisse en de iconische
schilderijen van Yves Klein in ultramarijn blauw. De witte sokkel is een verwijzing naar de belangrijke instituties in de
kunstwereld zoals de musea. In een van de werken kruipt de ballerina van Gander uit een kleine sokkel die in een grote, omgevallen sokkel staat opgesteld, waarin de bezoeker ook een kijkje mag nemen. In de cinema van het museum is een documentaire te zien met interviews met de kunstenaar, de conservator en studio director van Ryan Gander.

Museum Beelden aan Zee in Den Haag is de plek in Nederland waar sculptuur, architectuur en natuur samenkomen,
met een tentoonstellings- en publieksprogramma waar traditie en vernieuwing elkaar ontmoeten. Het in de duinen gelegen, iconische museumgebouw biedt ruimte aan ongeveer tien tentoonstellingen per jaar en om de twee maanden een After Hours programma op de vrijdagavond voor een bijzonder bezoek na sluitingstijd. Ga naar museumbeeldenaanzee.nl voor informatie en tickets. Net als de 14-jarige danseres van Edgar Degas en Ryan Gander krijgen alle kinderen tot en met 14 jaar gratis toegang tot de tentoonstelling.

Museum Beelden aan Zee
Harteveldstraat 1, Den Haag
beeldenaanzee.nl