Anne Geene wordt aangetrokken door het gewone in de natuur. Ze speurt in tuinen, plantsoenen, grasvelden en het strand en vergaart bladeren, schelpen, wortels en andere dingen die haar oog trekken. Daarmee maakt ze collages of installaties. Haar blik op de Haagse natuur is nu te zien in De Mesdag Collectie bij de expositie Anne Geene. Buitengewoon.
Een wandeling met Anne Geene (1983) moet een beproeving zijn. De blik is altijd op de grond gericht. Doorlopen is er niet bij. Haar ogen staan continu op scherp, speurend in de natuur naar bijzondere vormen, kleuren en patronen. Ze bukt voor grillig gevormde blaadjes of andere gekke afwijkingen, zoals een gaatje in het midden. Op deze manier vond ze in zeven jaar tijd het hele alfabet waarbij de letters in de blaadjes door insecten zijn uitgebeten. Ook sprokkelde ze de cijfers nul tot en met negen bij elkaar.
Alfabet met letters die door insecten zijn weggegeten. Na een zoektocht van zeven jaar had ze de letterreeks compleet.
Verzamelen, ordenen, vastleggen
In haar atelier in broedplaats de DCR naast de Haagse Elektriciteitsfabriek is werk in allerlei stadia te vinden. Van bakken met schelpen, mappen vol gedroogde bladeren tot een bloemkool op sterk water en een garnaal gegoten in epoxyhars. Een print van een rij in kleur verspringende blaadjes wacht om ingelijst te worden. Dit is overduidelijk het domein van een natuurliefhebber, die het liefst alle wonderlijke verschijningsvormen wil vastleggen. Noem Anne geen kunstenaar of fotograaf; bij beide kwalificaties voelt ze zich niet thuis. “Dat vind ik te beladen,” zegt ze terwijl ze kruidenthee inschenkt. “Ik zie mezelf als een ontdekkingsreiziger die verzamelt, ordent en vastlegt. Als mensen me vragen wat ik doe, zeg ik dat mijn werk zich afspeelt op het grensvlak van wetenschap, fictie, kunst en biologie. Het idee is het belangrijkst; het medium maakt me niet zoveel uit. Dat kan een een foto van een collage zijn, maar ook een installatie.”
Grasveld #2 Malieveld. Sinds een aantal jaar verzamelt Anne gras van bekende grasvelden. De sprietjes zijn individueel geplukt, ingescand en gemonteerd.
Buitengewoon
Voor de expositie Anne Geene. Buitengewoon in het Haagse museum De Mesdag Collectie beperkte ze haar zoektocht tot de omgeving van het museum en het strand. Onder de magnoliaboom in de museumtuin raapte ze vorig voorjaar alle blaadjes op die in een dag waren gevallen. Die groepeerde ze en legde ze onder een A3-scanner. “Ik ben een slechte fotograaf, maar heel handig met een scanner en het beeldbewerkingsprogramma Photoshop. Vaak maak ik meerdere beelden en plak ik die aan elkaar.” Ondanks haar studie fotografie aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag en een Master Photographic Studies aan de Universiteit Leiden zegt ze een haat-liefdeverhouding met het medium te hebben. “Mooie plaatjes zijn in de middeleeuwen afgeschaft, zei een docent op de Academie. Voor mijn afstuderen had ik moeite een onderwerp te vinden. Uiteindelijk stapte ik over naar de kunstacademie St. Joost. Ik wilde graag iets over fotografie zeggen en verdiepte me in de vraag is fotografie objectief?”
Onderzoek in volkstuin
In haar eigen volkstuin nam ze de proef op de som. Een jaar lang fotografeerde Anne alles wat ze daar tegenkwam: stekjes, wormen, tegels, noem maar op. “Dat leverde duizenden beelden op waar ik een logische indeling van wilde maken. Ik kwam er al snel achter dat de natuur zich niet zo makkelijk laat ordenen. Ook zijn de definities soms arbitrair. Het systeem van Linnaeus met familienamen en soortnamen was een goed hulpmiddel. Als afstudeerscriptie maakte ik een encyclopedie van mijn tuintje, die later door het Fotomuseum in Rotterdam is aangekocht. Daarna ben ik eigenlijk nooit opgehouden met deze manier van werken. In het samenstellen van een werk kies ik vaak voor herhaling, isolatie en wijs ik op afwijkingen. Dat zegt veel over de natuur.”
Diorama rond hondenportret
Voor de expositie in De Mesdag Collectie kreeg ze de vraag nieuw werk te maken geïnspireerd door het werk, de collectie of de woonomgeving van het verzamelaarsechtpaar Hendrik en Sientje Mesdag. “Ik wilde al heel lang een dioramakast maken, dat is een vitrine met allerlei voorwerpen. Hiervoor liet ik me inspireren door een schilderij van Sientje van hun hond Nero. In de kast staat een skelet van een teckel, een stok die ik in de museumtuin vond, hondshaai, oude foto’s van honden, Hondsgras en een tennisbal.” Voor een andere zaal in het voormalige woonhuis van het echtpaar aan de Laan van Meerdervoort stelde ze twee enorme plateaus van schelpen samen. Die raapte ze op het Zuiderstrand. “Alle schelpen hebben een ‘natuurlijk’ gaatje, erin gelikt door de Glanzende tepelhoren, een roofslakje. Daardoor kwam ik op het idee dat ze – net als insecten – kunnen worden opgeprikt.”
Anne’s werk bevindt zich op het grensvlak van wetenschap, kunst en biologie
Fascinatie voor informatie
Met haar werk won Anne verschillende prijzen, waaronder de Volkskrant Beeldende Kunst Prijs (2018). Het Rijksmuseum Amsterdam en het Kröller-Müller kochten werk van haar aan. “Ik probeer net een beetje anders naar de natuur te kijken,” licht ze haar benadering toe. “Al denk ik dat mijn werk meer over mensen en hun gedrag gaat dan over natuurverschijnselen.” Ze verdiepte zich in het fenomeen verzamelen: van postzegelliefhebbers tot hoarders. De vraag rees: wanneer is een verzameling compleet? En wat maakt het dat mensen zo lastig afstand van bepaalde dingen kunnen doen? Zelf zegt ze geen verzamelaar te zijn. “Ik kan makkelijk weggooien, dat levert vaak inspiratie op.” Nog iedere dag kijkt ze in alle tuinen die ze voorbijloopt, tussen tegels, op grasvelden en in plantsoenen. “Het hoeft niet zeldzaam of exotisch te zijn om mijn aandacht te trekken. Het gaat me juist om het gewone.” Tentoonstelling Buitengewoon van Anne Geene is t/m 27 juli te bezoeken in De Mesdag Collectie aan de Laan van Meerdervoort.
annegeene.nl
demesdagcollectie.nl
✍️ Caroline Ludwig